BERBER MUSTAFA VE BERBER DÜKKANI

   BERBER MUSTAFA VE BERBER DÜKKANI

   Birecik’in eski berberlerini yazdığımız bu haftada, Birecik’teki berberlerden rahmetli Berber Mustafa (Mustafa Taze)’yı ve berber dükkanını anlatmak istiyorum: 
   Rahmetli Berber Mustafa yine rahmetli Berber Mahmut’un oğludur. Mahmut Egmmi ölene kadar baba oğul aynı dükkandaydılar yani Mustafa Akam babasından ayrılıp ayrı dükkan açmadı. Biz yetiştiğimizde Mehmut Egmmi artık traş etmiyordu. Dükkanları Cuma Pazarında Marangoz Kenaan Müslüm’ün zabıkının ağzında köşedeydi. Mahmut Egmmi iki ayağını da sandalyenin üstüne çıkarır karnına doğru çekerek otururdu. 
   Daha sonra dükkanlarını Küçük Çarşıya yakın Bayeci Müftah’ın (Öğretmen Mustafa Köse ve İstanbul’daki Öz Ağam Lokantasının işletmecisi Necat Köse’nin  babası) dükkanının  bitişiğine taşıdılar. Bu dükkan arasanın arka kapısının yanından çıkan Ali Efendi’nin evi ile Bekmez Mustafa’nın evinin arasındaki ince yolun tam karşısındaydı. Hatta tanınmış kahvecilerden rahmetli Uçar’ın ilk kahvesinin de bitişiğiydi. Cuma Pazarından Küçük Çarşıya giden yolun üstündeydi.  
   Birecik’te hafta içinde sakal traşı olsun olmasın herkes ama hemen hemen herkes cumartesi akşamı (bazar gecesi) mutlaka berbere gider ve saç traşı olmasa bile sakal traşı olurdu. Zaten Bireciklilerin evde sakal traşı olma diye bir adetleri yoktu. 
   İşte bu bazar gecelerinde Berber Mustafa’nın dükkanı da çok hareketli olurdu. Akşama doğru ve akşam karanlığından hemen sonra, evine erken giden yani gece dışarıda olmayıp evinde oturanlar, traşını olup kendi arkadaş grubuyla kahvede toplanacak ya da sıra gezmesine gidecek olanlar traşlarını erkenden olur giderlerdi. Kimileri traş olmak için gelir oturur sırasını bekler, kimileri “Mustafa Akey ben kahvedeyim beni sıraya al, çağırt” der kahveye gider ya da kimileri kendi iş yerindedir sıraya girer (aynen dükkanda oturuyormuş gibi bunların sıraları işlerdi) sıraları geldiğinde şegirt gider çağırır gelir traşlarını olurlardı. Bu son anlattığım Birecik’in bütün berberleri için geçerliydi. 
   Berber Mustafa’nın dükkanında kimileri de vardı ki, gelir ya hemen traşını olur ama gitmez oturur ya da oturur bir müddet sonra tarışını olur. Bu gurup bazar akşamı Berber Mustafa’nın dükkanında rakılarını içer-muhabbet kurar, gelen geçenle ayak üstü de olsa tatlı sohbetler eder ve tatlı-tatlı şakalar yapan bir guruptu. Berber Mustafa da hem traşını yapar hem de bu gurupla beraber tabii ki içkesini içerdi. Rakı, önceleri hazır olanlarla Berecik’in meşhur adeti “harfene” ile alınır, daha sonra gelip-oturan guruba katılan rakı ısmarlardı. Mustafa Akam harfene işareti vermek için,"çip-çip-çip" derdi. Tabii ilerleyen saatlerde berber dükkanının önü oldukça kalabalıklaşırdı. Meze genellikle yoğurttu. Etraftaki-yakındaki evlerden biraz turşu ya da pendir getirtilirdi. Belki inanması zordur ama, ya cemaatte bulunan birisi evine haber yollar küfte yaptırır ya da yakın evlerden birisine rica edilir küfte istenirdi. Özelikle yaz aylarında sokağın ortasına kadar oturulurdu. Arada bir sesi güzel olan biri ( bununla ilgili ayrı bir anı yazacağım) elini kulağına atar bir mani ya da uzun hava söylerdi. Ta gecenin yarısına kadar gırgır-şamata bu devam eder, traş olacak ya da gelecek kimse yoksa (berber bilir gelecek kimse var mı-yok mu) herkes dağılır, Mustafa Akam da dükkanını kapar, elinde boş sefer tası evine giderdi. 
   Bu yıllarca devem etti. Kaç yıl olduğunu tam bilemeyeceğim ama, zannedersem Musfafa Akam o dükkanda bir 20 yıl kadar oturmuştur. Berber Mahmut Egmmi’yi ve Berber Mustafa Akam’ı saygı ve rahmetle ANIYORUZ.

ŞİMDİ GELELİM ASIL ANLATMAK İSTEDİĞİME 
   Tabii bu yazıyı okuyan çok sayıda Bireciklinin hele o mıntıkada oturanların bildiği gibi, bu dükkan mahallenin ortasında, etrafında evler var, gecenin derinliğinde sesler ve konuşmalar rahmetli Mahmut Hoca’nın, Muallim Şakir’in evinden ta Şerif Efendi’nin evine , Hobaplı Hec Mehemet’in evine, Hösnüye Hoca’nın evine kadar yani en az 300 m.lik bir mesafeden duyulur-dinlenilirdi. Hele yazın günü dükkandan çok değil 15 m. mesafede damında-tahtında yatanlar vardı.
    Hiç kimse; 
    Çok gürültü yapıyorsunuz, yüksek sesle konuşuyorsunuz, milleti rahatsız ediyorsunuz DEMEZ ! 
    Arkadaş, yolu işgal ediyorsunuz, ne hakkınız var yolu kapamaya DEMEZ !       
    Sizin konuşmalarınızı mecbur muyuz dinlemeye DEMEZ !
   Yahu gecenin bu saatinde türkü-mani söylenir mi DEMEZ ! 
    Evinden küfte isteyen herife avradı “bu saatte küfte mi olur” DEMEZ ! 
    Pendir-turşu istenen ev “hayır, mecbur muyuz size eşya vermeye” DEMEZ ! 
    Küfte isteyen şenige küfte hemen yapılır-yollanır, o ev kesinlikle hayır DEMEZ !
    Kimse, “ sokağın ortasında içki içiyorsunuz, bu ne yahu” DEMEZ ! 
    Dahası var:
    Hiçbir kimse Berber Mustafa’ya “sen sarhoşsun, sana traş olmam” demez. Babadan kalma berberine güvensizlik göstermek olur mu hiç.
    O anda oradan geçen yaşlı ya da Hacı olan birisi cemaate kızmak yerine, selamını verir, güler, hatta biraz durup sohbet bile ederdi. 
    Asayiş açısından bu yapılan yanlış-yasak olduğu halde, polis ekibi de ses etmez, bazen polisler de oturup muhabbete katılırlardı. 
     İşte Berecik’in özelliği, işte Bereciklinin özelliği.
     Şu hoşgörüye bakın. 
     Şu insanlığına bakın.
     Şu komşular arasındaki ikrama bakın.  
     Şu karşılıklı saygı-sevgiye bakın. 
     BERECİK budur, BERECİKLİLİK budur. 
     Bize bu hoşgörüyü - insanlığı - izzeti- ikramı – saygıyı - sevgiyi öğreten, bunları bize miras olarak bırakan BÜYÜKLERİMİZE sesleniyorum !
     Size sonsuz minnet duyuyoruz. Ölmüş olanlarınıza rahmet, yaşayanlarınıza sağlıklı ve uzun ömürler diliyoruz. 

                                                                         Halil Bilmez
                                                          Ocak - 2007 

BERBER MUSTAFA VE BERBER DÜKKANI

BERBER MUSTAFA VE BERBER DÜKKANI

Dahası var:

Doğrusu bu yazıyı bu konuyu yazarken bu kadar ilgi göreceğini tahmin etmemiştim.

Konunun altına yazılan mesajları zaten hepimiz okuyoruz.